Mutfakların vazgeçilmez gizli yardımcılarıdır baharatlar, çeşniler ve tatlandırıcı gıdalar. Onların sihirli tatlarıyla yemeklerimize, tatlılarımıza sürprizler katarız. Onların kullanıldığı yerleri bilmek, lezzetli tariflerimize renk katacaktır. Nerelerde kullanıldıklarını pek çoğunuz biliyorsunuzdur. Eminim : ) Bilmeyenler için kullanım alanlarını paylaşmak istedim.
Anason:
Bazı soslarda (genelde zeytinyağı, hardal, sirke ile yapılan) yeşil salatalarda, buğulamalarda, havuç patates kabak gibi haşlamalarda havuç yemeklerinde, bazı kremalarda, baharatlı ekmeklerde, kuru pasta, tuzlu kraker ve bisküvilerde kullanılır.
Anne sütünü arttırıcı, gaz söktürücü özellikleri vardır.
Beyaz Biber:
Kokusu karabiberden farklıdır. Karabiberi kullandığınız tüm yemeklerde kullanabilirsiniz. Karabiber gibi siyah görüntü vermeyeceğini unutmayın.
Biberiye:
Yemeklere bir tutam eklenip, yemekle beraber pişirilir ve sonra yemekten çıkarılır. Patates, omlet, çorba, sos, salata, kabak ve domatesli yemekler, balık buğulama, soslu tavuk, et yemekleri, haşlama et ve sebzeler tercih edilen yemeklerdir.
Çam Fıstığı:
İç pilav, zeytinyağlı dolmalarda, kuvvet macunlarında, tatlılarda, keklerde, pasta ve kurabiyelerde kullanılır.
Çemen:
Hafif kavrulduktan sonra yemeklere çeşni vermek için toz halinde veya çimlendirerek yiyeceklere salatalara katılır. Çimlendirilmiş tohumların biyolojik değeri artar. Kavrulmuş tozu kahve gibi pişirilir, içilir. Taze yaprakları salata gibi yenir.
Çörekotu:
Her türlü ekmek, pide, sandviç, kek, kuru pasta, kurabiyelerin üzerini süslemek için kullanılır.
Antioksidan özelliği olduğunu bilmekte fayda var.
Defne Yaprağı:
Balık çorbası, et suyu ve şehriyeli çorbalarda, barbekü, spagetti, ve domates soslarının hazırlanmasında, buğulamalarda, her türlü et ve sebze yemeklerinde kullanılır. Av eti balık ve deniz mahsulleri bazı tür sebzeye (pişerken), patatesli ve domatesli yemeklere vb. katılır.
Dolma Baharı:
Etli yemeklerde, köfte, sosis, bazı tatlılara, bazı yemeklere, cevizli baklavaya, bazı içkilere katılır. Balık haşlamasında da kullanılabilir.
Fesleğen:
Her türlü soslu sebze ve et yemeklerinde, çorba, domatesli sos, kırmızı et, balık etleri, lahanalı yemekler, yeşil salata, çeşitli çerezlerde ve omletlerde kullanılır.
Haşhaş Tohumu:
Her türlü ekmek, sandviç, kuru pasta, kek, kurabiye gibi unlu mamullerin üzerine kullanılmaktadır. Hamurun içinde de kullanılabilir.
Köri baharatının karışımında yer alır.
Hindistan Cevizi:
Sütlü ve çikolatalı tatlılar, (keşkül, puding, revani, güllaç şekerpare, sufle gibi pek çok tatlıda), keklerde, pastalarda ve pek çok hamur işlerinde kullanılabilir. Patates ve sebze pürelerinde de kullanabilirsiniz. Beşamel soslarda da kullanmanız mümkün.
Kakule:
Bir uzak doğu ve orta Amerika baharatıdır. Yeşil tanelerin içinden çıkan siyah tohumla çay ve kahve yapılırken beraberce kaynatılır. Ayrıca tohumlar toz haline getirilerek çekilmiş kahve ile karıştırılır (Kakuleli kahve ). Bazı içki kokteyllerinde likör, şuruplarda kullanılır. Bazı keklerde, baharatlı ekmeklerde, Alman ekmeğinde, yemeklere konan baharat karışımında yer alır.
Karabiber:
Bütün yemeklerde kullanılabilir. Sebze, tavuk, balık çorbalarında, et soslarında, çiğ köfte, kısır, et ve sebzeli yemeklerde, zeytinyağlı ve etli dolmalarda kullanılır.
Kara Kimyon:
Salatalık ve çiğ lahana salatalarında, kuzu etlerinde, ciğer, sakatat ve bazı haşlanmış lahana yemeklerinde, patates yemeklerinde, köftelerde kullanılır.
Karanfil:
Haşlamalarda, buğulamalarda (özellikle deniz ürünlerinde), kırmızı etlerin kızartılmasında (bir kaç tene atılır) kullanılabilir. Bazı tatlılarda da kullanılmaktadır (ayva tatlısı gibi). Söğüş, çorba, köfte (toz halinde), tavuk yemeklerinde, meyve salatalarında, baharatlı ekmeklerde de kullanılabilir. Sıcak şaraba da katılabilir.
Çaylarda da denemenizi tavsiye ederim.
Kekik:
Bütün ızgara etlerde, hamur yemekleri kullanılır. Pizzalarda kullanımı tavsiye edilir. Spagetti soslarında, mantar yemeklerinde, domates salatalarında kullanılabilir. Her türlü sebzeli ve yumurtalı yemeğe de yakışır.
Kereviz Tozu:
Tohumunu çeşni olarak kullanabilirsiniz. Kereviz tohumunu bir kaç saniye kadar hafif ateşte, yağda kavurun. Domates (salçası da olabilir) de eklenir ve özdeşleşince yemeğinize ekleyebilirsiniz. İsterseniz tuzla dövüp, sofrada tercihen kullanılabilir. Bu çeşniyi, çorbalarda (et suyu ve balıklarda özellikle), soslarda, salatalarda, mercimek yemeklerinde kullanılabilir.
Kırmızı Acı Toz Biber:
Sebzeli yemeklere, etli yemeklere, çorbalara, salatalara, mezelere vs. yakışır.
Kırmızı Tatlı Toz Biber:
Dana etleri, garnitürler, bütün sebze yemekleri, pek çorba, bazı sulu yemekler, salatalar, yumurtalı yemekler, makarnalar, pastırma kullanım alanıdır.
Kişniş:
Enginar, kereviz, ve patlıcan yemeklerinde, her türlü soğanlı, sosisli yemeklerde, etli ve zeytinyağlı dolmalarda, köftelerde, çorbalarda (özellikle balık çorbalarında), kuru fasulyede, meyve kompostolarında rahatlıkla kullanılabilir.
Kimyon:
Köftelerde, ızgaralarda, etli, dolmalarda, bazı çorbalarda kullanılır. Havuç, domates, biber salatalarının soslarında, fırında, balık (biberiye, defne yaprağı, fesleğen ile), lahana, patlıcan mercimek gibi sebzelerde kullanılır. Beyaz peynire ve patatesli yemeklere de kullanılabilir.
Köfte Baharı:
Kimyon, acı ve tatlı kırmızı biber, karabiber, dolma baharı, zerdeçal, kişniş ve soğan tozundan oluşan bir baharattır. Köftelerde, kebaplarda ve her türlü etli, kıymalı yemekte kullanılır.
Köri:
13 baharatın karışımından elde edilen köri Hindistan kökenlidir. Makarnalarda, pilavlarda, koyun, kuzu ve tavuk gibi etlerle yapılan yemeklerde kullanılabilir.
Kuru Dereotu:
Mayonezlerde, salatalarda, mezelerde ve balık çorbalarında kullanılabilir. Haşlanmış sebzelerde, kuzu etleri, dolmalar, peynirler ve pilavlar kullanılabileceği yerlerdir.
Kuru Maydanoz:
Her türlü çorbalarda, bütün salatalarda, omletlerde, bütün sebze yemeklerinde ve bütün et yemeklerinde, soslarda kullanılabilir.
Kuş Üzümü:
İç pilav, dolmalarda, tatlılarda, keklerde, pasta ve kurabiyelerde kullanılır.
Limon Tuzu:
Domatesli bazı soslarda, içecek, reçel, turşu ve güvelenecek gıdaların uzun süre korunması için kullanılır. Limon gibi ekşi tat verdiği için salatalarda kullanılabilir. Meyve sularında, meyve aromalı toz içeceklerde de kullanılır.
Mahlep:
Kokusu acı bademi andırır. Sütlü tatlılara çok yakışır. Keklerde, çöreklerde, kuru pastalarda kullanılabilir.
Mercan Köşk:
Kekike benzeyen bir kokusu vardır. Pizza sosunda, kuru sebzeli yemeklerde, çorbalarda, salatalarda, haşlanmış sebzelerde, tavuk kızartmalarında, kuzu ve dana eti ile yapılan yemeklerde, söğüşlerde, meyve salatalarında kullanılır. Limon ve zeytinyağı ile kullanması tavsiye edilir.
Muskat:
Her türlü etli yemekte, köftelerde, pürelerde, patatesli, mantarlı, karnabaharlı yemeklerde kullanılabilir. Beşamel soslarında da kullanılabilir.
Nane:
Çorbalarda, soslarda, salatalarda, mezelerde, cacıkta, yoğurtlu soslarda, dolmalarda, et yemeklerinde, bazı içeceklerde kullanılır.
Pul Biber:
Çorba, kebap, dolma ve etli yemeklerde kullanılır.
Rezene:
Balık çorbalarında, spagetti soslarında, salata soslarında, patates salatalarında, somon, uskumru, levrek gibi balıkların buğulamalarında, mantar soslarında kullanılır. Çerkez tavuğu, kuzu eti ızgara balık, kabak, bazı tür keklere ve konservelere kullanılır.
Reyhan: Bazı kebaplar, köfte ve ızgara etlerinde kullanılabilir.
Safran:
Sıcak suda eritilerek kullanılır. Balık çorbaları, pilav, zerde, rizotto, hamur işleri, et yemekleri, hint sosları kullanım alanlarıdır. Pilav yaparken safranı bir gece sütte bekletmekte fayda vardır.
Sumak:
Tadı ekşidir. Salatalarda kullanılabilir (özellikle soğan, domates, turp, mor lahana salatalarında). Dolmalarda sos olarak ya da içine konularak kullanılabilir. Yoğurtlu kebaplarda da kullanılır.
Susam:
Her türlü hamur işlerinde gerek içine gerekse üzerine koymak suretiyle kullanılabilir (ekmek, pide, kek, kurabiye, pogaça, sandviç vs)
Tane Kırmızı Biber:
Et yemeklerinde, çorba çeşitlerinde, soslarda, salatalarda, bazı sulu yemeklerde kullanılabilir.
Tarçın:
Sütlü tatlılarda, elmalı tatlılarda, pasta ve keklerde, kreplerde, salep, boza, komposto, dondurma yakıştığı yiyeceklerdir. Çay olarak da tüketilebilir.
Tarhun:
Bütün salatalarda, söğüşlerde, et yemeklerinde, sebze çorbalarında, soslarda, omletlerde kullanılabilir. Izgara somon balığına ve tavuklu yemeklere de yakışır.
Vanilya:
Sütlü tatlılar, dondurma ve pastalar kullanım alanlarıdır. Bazı içeceklerde de kullanılabilir.
Yeşil Tane Biber:
Karabiberden daha acıdır. Et yemekleri ve özellikle bonfile, biftek türü kızartmaların üstüne dökülen acı soslarda kullanılır. Bu soslarda tane olarak pişirilir. Bazı sebze pürelerinde av etlerinde ve bazı soğuk mezelerde toz olarak kullanılır. Yağlı etlerde, şarküteride, bazı çorba türlerinde, soslarda, salataya her türlü tuzlu ve yavan yiyeceğe çeşni ve lezzet verir.
Yenibahar:
Dolmalarda, sebze yemeklerinde, köfte, sosis ve balık haşlamalarında kullanılır. Cevizli baklavada da kullanılmaktadır.
Zencefil:
Kuru fasulyede (hazmı kolaylaştırmak için), dolmalarda, et yemeklerinde, söğüşlerde, mantar soslarında, balık buğulamasında, dolmalarda, çorbalarda kullanılır. Bazı kurabiye, tatlı, kuru pasta ve salep kullanıldığı yerlerdir.
Zerdeçal:
Beşamel soslarında, kereviz salatalarında kullanılabilir. Makarna, hamur işleri ve pirinç pilavı da kullanıldığı yerlerdir. Balık çorbalarına da yakışır.